Dwa dni do Europy
2011, Kurytyba, Brazylia
Katastrofa zeppellina "Hindenburga" położyła kres historii statków powietrznych. Zakończyła również okres stałej komunikacji zeppelinów między Europą a Brazylią. Katastrofa nastąpiła 6 maja 1937 roku, 2 lata przed wybuchem II wojny światowej, 2 lata po ustanowieniu Ustaw Norymberskich i rok przed Nocą Kryształową i pierwszym aktem agresywnej ekspansji, jakim był Anschluss Austrii. 
Zeppelin Hindenburg był dumą nazistowskich Niemiec. Był największym statkiem powietrznym kiedykolwiek zbudowanym. Miał 245 metrów długości i 200 000m3 pojemności. Był w użyciu przez 14 miesięcy - od marca 1936 roku aż do czasu katastrofy. Hugo Eckener, komandor Zeppelina, nazwał statek "Hindenburg" honorując Paula von Hindenburg, marszałka i prezydenta Niemiec, co doprowadziło do furii ministra propagandy III Rzeszy Josepha Goebbelsa, który próbował zmusić Eckenera do zmiany nazwy na "Adolf Hitler". Po pierwszym przelocie "Hindenburga", który był w istocie nazistowskim lotem propagandowym, podczas którego dystrybuowano ulotki z mową Hitlera, "Hindenburg" udał się w pierwszy rejs transatlantycki do Rio de Janeiro. W 1936 roku zeppelin kursował do Brazylii aż 7 razy i właśnie wtedy pojawił się na Kurytybą. W 1937 roku wykonał jeszcze jeden lot do Ameryki Południowej, po czym, w czasie drugiego lotu spłonął w pobliżu Lakehurst w New Jersey zabijając 36 osób. Hindenburg pojawił się nad Kurytybą w miejscach dla miasta kluczowych, takich jak główny rynek w mieście. Jego widok musiał być symbolem łączności z Europą - stosunkowo szybkiej, łatwej i drogiej (bilet kosztował US $400 - ekwiwalent US $6,300 w 2010 roku), był więc zarezerwowany wyłącznie dla bardzo zamożnych pasażerów. Co więcej, reprezentował Europę ogarniętą nazistowską gorączką - Europę głębokiego kryzysu wartości, przygotowującą się do kolejnej, wyniszczającej wojny. 
Kurytyba, skolonizowana przez Portugalczyków na początku XVIw. była miastem, które na początku XX wieku przeżywało znaczący rozwój na skutek dalszego osadnictwa z Europy (głównie niemieckiego, włoskiego a także polskiego). Kultura europejska była i pozostała kulturą dominującą. Potomkowie emigrantów z Europy, po dziś dzień, mimo że nie mówią w języku przodków są dumni ze swoich europejskich nazwisk i celebrują - zazwyczaj dość mętną - pamięć o kraju pochodzenia. Kultura rdzenna jest jedynie skolonizowaną kulturą folkloru i nie odgrywa wielkiej roli w oficjalnym, wiodącym dyskursie. Europa przyniosła Kurytybie, oprócz cywilizacyjnego skoku, wszelkie katastrofalne skutki myśli Oświecenia, w tym - kolonializm, a wraz z nim pogardę dla kultur rdzennych. Zerwanie z europejską myślą polityczną wydaje się kluczowe dla postępującej emancypacji politycznej i ekonomicznej Brazylii i w tym kontekście katastrofa zeppelina "Hindenburga" wydaje się aktem symbolicznym. 
"Dwa dni do Europy" jest projektem mówiącym o momencie zerwania łączności z Europą, a dokładnie z jej prawicową tradycją polityczną opartą o wartości narodowe. O nowym, pożądanym modelu polityki nieopartym o model europejski, o politycznej emancypacji, o tym co "tu i teraz" a nie "tam i kiedyś". 
Zapis słynnej relacji radiowej Herberta Morrisona: It's practically standing still now. They've dropped ropes out of the nose of the ship, and they've been taken a hold of down on the field by a number of men. It's starting to rain again; it's—the rain had slacked up a little bit. The back motors of the ship are just holding it just, just enough to keep it from — It burst into flames! It burst into flames, and it's falling, it's crashing! Watch it! Watch it, folks! Get out of the way! Get out of the way! Get this, Charlie! Get this, Charlie! It's fire—and it's crashing! It's crashing terrible! Oh, my, get out of the way, please! It's burning and bursting into flames, and the—and it's falling on the mooring-mast and all the folks agree that this is terrible, this is the worst of the worst catastrophes in the world. Ohhhhh! It's–it's–it's the flames, [indecipherable, 'enty' syllable] oh, four- or five-hundred feet into the sky and it ... it's a terrific crash, ladies and gentlemen. It's smoke, and it's flames now ... and the frame is crashing to the ground, not quite to the mooring-mast. Oh, the humanity and all the passengers screaming around here. I told you, I can't even talk to people whose friends are on there. Ah! It's–it's–it's–it's ... o–ohhh! I–I can't talk, ladies and gentlemen. Honest, it's just laying there, a mass of smoking wreckage. Ah! And everybody can hardly breathe and talk, and the screaming. Lady, I–I'm sorry. Honest: I–I can hardly breathe. I–I'm going to step inside, for I cannot see it. Charlie, that's terrible. Ah, ah—I can't. I, listen, folks, I–I'm gonna have to stop for a minute because I've lost my voice. This is the worst thing I've ever witnessed. W przestrzeni publicznej miasta model zeppelina miał być mobilnym instrumentem społecznego eksperymentu, elementem miejskiego "karnawału" i ekranem dla wyrażania politycznej woli. Balon zeppelina miał zostać wypełniony helem i "zacumowany" nad centrum miasta. Artystka planowała przeprowadzić i zarejestrować rozmowy z mieszkańcami Kurytyby na temat zeppelina i jego roli w historii miasta, a także jego legendarnej katastrofy. Ta część projektu nie doczekała się realizacji.
Zeppelin Hindenburg był dumą nazistowskich Niemiec. Był największym statkiem powietrznym kiedykolwiek zbudowanym. Miał 245 metrów długości i 200 000m3 pojemności. Był w użyciu przez 14 miesięcy - od marca 1936 roku aż do czasu katastrofy. Hugo Eckener, komandor Zeppelina, nazwał statek "Hindenburg" honorując Paula von Hindenburg, marszałka i prezydenta Niemiec, co doprowadziło do furii ministra propagandy III Rzeszy Josepha Goebbelsa, który próbował zmusić Eckenera do zmiany nazwy na "Adolf Hitler". Po pierwszym przelocie "Hindenburga", który był w istocie nazistowskim lotem propagandowym, podczas którego dystrybuowano ulotki z mową Hitlera, "Hindenburg" udał się w pierwszy rejs transatlantycki do Rio de Janeiro. W 1936 roku zeppelin kursował do Brazylii aż 7 razy i właśnie wtedy pojawił się na Kurytybą. W 1937 roku wykonał jeszcze jeden lot do Ameryki Południowej, po czym, w czasie drugiego lotu spłonął w pobliżu Lakehurst w New Jersey zabijając 36 osób. Hindenburg pojawił się nad Kurytybą w miejscach dla miasta kluczowych, takich jak główny rynek w mieście. Jego widok musiał być symbolem łączności z Europą - stosunkowo szybkiej, łatwej i drogiej (bilet kosztował US $400 - ekwiwalent US $6,300 w 2010 roku), był więc zarezerwowany wyłącznie dla bardzo zamożnych pasażerów. Co więcej, reprezentował Europę ogarniętą nazistowską gorączką - Europę głębokiego kryzysu wartości, przygotowującą się do kolejnej, wyniszczającej wojny. Kurytyba, skolonizowana przez Portugalczyków na początku XVIw. była miastem, które na początku XX wieku przeżywało znaczący rozwój na skutek dalszego osadnictwa z Europy (głównie niemieckiego, włoskiego a także polskiego). Kultura europejska była i pozostała kulturą dominującą. Potomkowie emigrantów z Europy, po dziś dzień, mimo że nie mówią w języku przodków są dumni ze swoich europejskich nazwisk i celebrują - zazwyczaj dość mętną - pamięć o kraju pochodzenia. Kultura rdzenna jest jedynie skolonizowaną kulturą folkloru i nie odgrywa wielkiej roli w oficjalnym, wiodącym dyskursie. Europa przyniosła Kurytybie, oprócz cywilizacyjnego skoku, wszelkie katastrofalne skutki myśli Oświecenia, w tym - kolonializm, a wraz z nim pogardę dla kultur rdzennych. Zerwanie z europejską myślą polityczną wydaje się kluczowe dla postępującej emancypacji politycznej i ekonomicznej Brazylii i w tym kontekście katastrofa zeppelina "Hindenburga" wydaje się aktem symbolicznym. "Dwa dni do Europy" jest projektem mówiącym o momencie zerwania łączności z Europą, a dokładnie z jej prawicową tradycją polityczną opartą o wartości narodowe. O nowym, pożądanym modelu polityki nieopartym o model europejski, o politycznej emancypacji, o tym co "tu i teraz" a nie "tam i kiedyś". Zapis słynnej relacji radiowej Herberta Morrisona: It's practically standing still now. They've dropped ropes out of the nose of the ship, and they've been taken a hold of down on the field by a number of men. It's starting to rain again; it's—the rain had slacked up a little bit. The back motors of the ship are just holding it just, just enough to keep it from — It burst into flames! It burst into flames, and it's falling, it's crashing! Watch it! Watch it, folks! Get out of the way! Get out of the way! Get this, Charlie! Get this, Charlie! It's fire—and it's crashing! It's crashing terrible! Oh, my, get out of the way, please! It's burning and bursting into flames, and the—and it's falling on the mooring-mast and all the folks agree that this is terrible, this is the worst of the worst catastrophes in the world. Ohhhhh! It's–it's–it's the flames, [indecipherable, 'enty' syllable] oh, four- or five-hundred feet into the sky and it ... it's a terrific crash, ladies and gentlemen. It's smoke, and it's flames now ... and the frame is crashing to the ground, not quite to the mooring-mast. Oh, the humanity and all the passengers screaming around here. I told you, I can't even talk to people whose friends are on there. Ah! It's–it's–it's–it's ... o–ohhh! I–I can't talk, ladies and gentlemen. Honest, it's just laying there, a mass of smoking wreckage. Ah! And everybody can hardly breathe and talk, and the screaming. Lady, I–I'm sorry. Honest: I–I can hardly breathe. I–I'm going to step inside, for I cannot see it. Charlie, that's terrible. Ah, ah—I can't. I, listen, folks, I–I'm gonna have to stop for a minute because I've lost my voice. This is the worst thing I've ever witnessed. W przestrzeni publicznej miasta model zeppelina miał być mobilnym instrumentem społecznego eksperymentu, elementem miejskiego "karnawału" i ekranem dla wyrażania politycznej woli. Balon zeppelina miał zostać wypełniony helem i "zacumowany" nad centrum miasta. Artystka planowała przeprowadzić i zarejestrować rozmowy z mieszkańcami Kurytyby na temat zeppelina i jego roli w historii miasta, a także jego legendarnej katastrofy. Ta część projektu nie doczekała się realizacji. 
wystawy:
6th Curitiba Biennial,18.09.2011-20.11.2011, Muzeum Oscara Niemeyera, Brazylia
6th Curitiba Biennial,18.09.2011-20.11.2011, Muzeum Oscara Niemeyera, Brazylia
Sztuka publicznej możliwości. Z Joanną Rajkowską rozmawia Artur Żmijewski 
